زعفران؛ خواص، فواید و کاربردها

زعفران و خواص زعفران برای درمان سندرم قاعدگی در زنان، یک داروی طبیعی و درمانی است. خواص زعفران برای پوست و مو هم جزو مزایای بسیار زیاد زعفران می‌باشد. زعفران همانند دانه چپا دارای موسیلاژ می‌باشد. گیاهان و مواد طبیعی که دارای موسیلاژ هستند، بعنوان داروی ضد پیری شناخته می‌شوند. سلول‌های پوست و مو بیشتر از هر عضو دیگری به موسیلاژ نیاز دارند. نیاز سلول‌های پوست و مو به موسیلاژ هیچ وقت رفع نمی‌شود. در واقع موسیلاژ، یک عنصر جدایی‌ناپذیر برای رشد و حفظ سلامت پوست و مو است. به همین خاطر، استفاده از عصاره زعفران در کاربردهای لوازم آرایشی و بهداشتی برای تامین موسیلاژ برای پوست و مو می‌باشد.

خاستگاه و زیست بوم زعفران

 نخستین بار، گیاه زعفران ابتدا در یونان کشف شد. این گیاه بومی در یونان، وحشی بود و بعدها، نوع طبیعی گیاه زعفران در سراسر جهان رشد پیدا کرد. کلاله‌های قرمز رنگ در زعفران، منبع پروتئین‌ها و آنتی‌ اکسیدان‌های گل زعفران می‌باشد. مزایا و خواص زعفران برای سلامت پوست و مو دقیقا در کلاله‌های قرمز رنگ آن نهفته است.

۳۵۰۰ سال پیش، زعفران کارترایتیانوس در یونان رشد پیدا کرد. به طور کلی، در آن زمان مشخص نبود که زعفران چه خواص و مزایای زیادی برای پوست و مو دارد. اما هم‌ اکنون، زعفران کروکاس در اکثر نقاط جهان کشت می‌شود. آب و هوای خواستگاه گیاه زعفران باید نیمه گرمسیری باشد. به طوری که نباید رطوبت زیادی در محیط کشت زعفران داشته باشد. علاوه براین، در فصل زمستان نباید گرمی هوا غالب باشد. چون رشد زعفران در زمستان‌های گرمریال کم یا خیلی کم است. 

خواص زعفران

زعفران بیشتر از اینکه یک چاشنی غذا در آشپزخانه باشد، یک داروی درمانی و طبیعی است. پروتئین، کربوهیدرات، کلسیم، روی و فسفر در ساختار کلاله‌های قرمز رنگ زعفران وجود دارند. این املاح معدنی و طبیعی برای رشد و سلامت کل سلول‌های بدن مفید هستند. در کاربردهای درمانی، زعفران همانند جینسینگ عمل می‌کند. همان قدر که جینسینگ برای نیروزایی و افزایش قوای جنسی موثر است، زعفران هم برای افزایش قدرت باروری در مردان مناسب است. در مقابل، افزایش احتمال باروری در زنان و کاهش دردهای قاعدگی در سن بلوغ، خواص زعفران برای خانم‌ها است. فواید و مزایای زعفران به همین جا ختم نمی‌شود. برای داشتن استراحت شبانگاهی با آرامش می‌توانید دم کرده زعفران را قبل از خواب مصرف کنید. 

فواید زعفران برای مو

وجود ویتامین‌های گروه B برای جلوگیری از توقف ریزش مو، حیاتی هستند. این ویتامین‌ها تا حدی برای موها ضروری هستند که اگر ویتامین‌های گروه ب در بدن به مقدار کافی وجود نداشته باشند، موها حالت طبیعی و همیشگی خود را نخواهند داشت. زعفران یک منبع غنی از ویتامین‌های گروه ب است. به طوری که سلامت موهای طبیعی با زعفران به طور  ۱۰۰ درصدی تضمین می‌شود و نیازی نیست تا از مواد شیمیایی خارجی برای حفظ سلامت موها استفاده کرد.

• توقف ریزش مو:
   کمبود زیاد و جدی پیروکسیدین می‌تواند مقدار پروتئین‌های متابولیزم شده در بدن را به شدت کم کند. در صورتی که مقدار پروتئین‌ها زیاد باشد، موها رشد طبیعی خود را خواهند داشت. در مقابل، اگر مقدار پروتئین در سطح پوست سر کم باشد، ساقه موها ضعیف می‌شوند. این تضعیف ساقه موها تا جایی ادامه پیدا می‌کند که فولیکول‌های مو قدرت رویش خود را از دست می‌دهند. زعفران مانع از توقف ریزش مو می‌شود. حتی اگر مدت زیادی است که از ریزش بیش از حد و غیر طبیعی موهای‌تان رنج می‌برید، باز هم زعفران می‌تواند قدرت از دست رفته فولیکول‌ها را برای رشد مجدد موها بازگرداند.
• حفظ حالت طبیعی موها:
   سرعت رشد موها در کنار حفظ حالت طبیعی آن‌ها اهمیت زیادی دارد. این دو ویژگی را می‌توان در موهایی مشاهده کرد که مقدار کافی ویتامین A در بدن وجود دارد. مقدار ویتامین A در ساختار زعفران زیاد است. با مصرف زعفران، رژیم غذایی فولیکول‌های مو تامین خواهد شد. به طوری که رطوبت لابه‌لای موها تعدیل می‌شود و پوست سر نیز رطوبت کافی خواهد داشت.
• پاکسازی موها:
   در صورتی که در منافذ پوست سر موانعی وجود داشته باشد، پوست سر نمی‌تواند مواد دفعی سطح خود را به بیرون از بدن منتقل کند. علاوه براین، وجود میکروب‌ها در لابه‌لای موها موجب می‌شود تا مواد مغذی به سلول‌های هدف خود نرسند. در نهایت، سلول‌های مو نمی‌توانند مواد مغذی و ضروری برای رشد خود را دریافت کنند. در این شرایط، ابتدا باید میزان آنتی اکسیدان‌های پوست سر را افزایش داد. زعفران با دارا بودن مقدار زیادی آنتی اکسیدان، می‌تواند موانع منافذ پوست سر را رفع کند. از طرفی، نبود مواد شیمیایی در ساختار زعفران موجب می‌شود تا زعفران برای مو، یک داروی چندین جانبه عمل کند. زعفران گلبول‌های قرمز خون و هموگلوبین را به طور طبیعی در بدن زیاد می‌کند. زمانی که مقدار هموگلوبین‌های از دست رفته‌ی بدن با زعفران جبران شود، اکسیژن رسانی بیشتری به پوست سر خواهد شد. در این شرایط، اثرات رشد مجدد موها را با سرعت بالایی می‌توان مشاهده کرد.

فواید زعفران برای پوست

 ویتامین A در زعفران، نقش زیادی در سلامت پوست دارد. زمانی که ویتامین A در بدن به مقدار کافی باشد، فرآیند کلاژن سازی در سطح پوست به طور طبیعی انجام می‌شود. فرآیند کلاژن سازی که در پوست با سرعت زیادی انجام شود، پوست صورت کشیده نمی‌شود و اثرات شل شدگی در صورت مشاهده نخواهد شد. 

• محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید:
   ویتامین A و ویتامین C در کنار هم می‌توانند مانع از آسیب‌های اشعه ماوراء بنفش خورشید شوند. این دو ویتامین ضروری برای پوست در زعفران وجود دارد. پس از اینکه زعفران به داخل بدن وارد شد، رادیکال‌های آزاد حالت اسیدی خود را از دست می‌دهند و به یک ماده خنثی در سطح پوست تبدیل می‌شوند. در نهایت، ایم مواد خنثی با تعریق و ادرار از بدن خارج می‌شوند.
• مهار نشانه‌های پیری پوست:
   هر ماده‌ای که باعث شود مقدار ویتامین A در بدن افزایش پیدا کند، نشانه‌های پیری در صورت و پوست سایر نقاط کمتر می‌شود. لذا، اگر مدام به مقدار ویتامین A در بدن افزوده شود، اثرات پیری و فرسودگی پوست کم رنگ‌تر خواهد بود. مطالعات نشان داده است افرادی که از دمنوش زعفران در جوانی استفاده می‌کنند، پوست آن‌ها در کهن سالی هم جوان‌تر از سایر افراد به نظر می‌رسد.
• محافظت از شادابی پوست:
  یکی از دلایل چهره زرد و تیره در افراد، کمبود آهن است. اگر کمبود آهن در بدن زیاد باشد، اکسیژن رسانی به سلول‎های زنده پوست صورت نمی‌گیرد. خستگی و خشکی پوست در این حالت، دور از انتظار نیست. زعفران مقدار آهن را در بدن افزایش می‌دهد. هموگلوبین‌هایی که به تازگی در بدن تولید می‌شوند، اکسیژن رسانی بیشتری به پوست بیشتر می‌شود. زمانی که اکسیژن کافی برای متابولیسم سلول‌های سطح پوست وجود داشته باشد، لایه‌های متعدد پوست زنده خواهند بود.
  آبرسانی و جوانسازی پوست را با زعفران انجام می‌شود. همچنین، به گیاه زعفران می‌توان بعنوان یک گیاه محافظت کننده پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش نگاه کرد. ارزش غذایی این چاشنی طبیعی، گویای مزایا و فواید آن است.

فواید زعفران برای ناخن

 برآمدگی‌های روی ناخن، فرو رفتگی‌های عمیق ناخن و رنگ غیر طبیعی آن‌ها نشان می‌دهد که ویتامین‌های ضروری برای رشد ناخن‌ها در بدن به شدت کم است. زعفران با دارا بودن ویتامین A، C و کلسیم می‌تواند این مشکلات رایج ناخن‌ها را برطرف کند. 

• رفع برآمدگی ناخن:
   مواد طبیعی که دارای آنتی اکسیدان‌های بسیاری هستند، برای سرکوب کردن مواد بیماری زا در زیر صدف ناخن، ضروری می‌باشند. زعفران در ساختار خود، آنتی اکسیدان‌های زیادی دارد. این آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند تمامی مواد سمی را که در زیر صدف ناخن رسوب کرده‌اند، بزدایند. به طور طبیعی، رفع برآمدگی ناخن پس از پاکسازی پوست زیر ناخن انجام خواهد شد.
• براق شدن ناخن‌ها:
   زمانی که ناخن‌ها کدر هستند، یعنی فرآیندهای متابولیکی در آن‌ها به طور طبیعی انجام نمی‌شود. ویتامین نیاسین در زعفران می‌تواند فرآیندهای متابولیکی داخل پوست ناخن‌ها را تنظیم کند. تقریبا می‌توان گفت که هیچ چیز نمی‌تواند جایگزین نیاسین در طبیعت شود. چون تمامی بخش‌های بدن حتی قلب و ریه به نیاسین نیاز دارند تا فرآیندهای متابولیزم کربوهیدرات و جذب پروتئین‌ها با سرعت زیادی انجام شوند. زعفران، یک رژیم غذایی ایده‌آل برای ناخن‌ها است. زیرا تمامی مواد و املاح معدنی برای رشد و تنفس سلولی ناخن‌ها در ساختار کلاله زعفران وجود دارد.

فواید زعفران برای سلامت بدن

زعفران می‌تواند شما را به تناسب بدنی دلخواه‌تان نزدیک کند. این جمله شاید اغراق آمیزترین جمله‌ای بوده است که در سال‌های اخیر در مورد خواص زعفران گفته می‌شد. اما امروزه زعفران برای افزایش قوای جنسی و تناسب اندام، اثرات سودبخشی دارد. جلوگیری از حملات قلبی با زعفران، این گیاه را به داروی طبیعی ارزشمند تبدیل کرده است. 

• جلوگیری از حملات قلبی:
   زعفران در طب سنتی به عنوان گیاه شادی‌آور شناخته می‌شود. وجود سافرانال در زعفران موجب شادی‌آور بودن آن شده است. مصرف این گیاه شادی‌آور می‌تواند فشارهای وارد شده بر روی قلب را به شدت بکاهد. زمانی که از فشارهای قلب کاسته شود، ریسک حملات قلبی کمتر می‌شود. مصرف مداوم و به اندازه زعفران می‌تواند ریسک ابتلا به حملات قلبی را به طور ۱۰۰ درصدی تضمین کند.
• تسکین درد سینه و گرفتگی گلو:
  طبع گرم و خشک زعفران می‌تواند دمای بدن را افزایش بدهد. این دقیقا همان چیزی است که بدن به هنگام سرماخوردگی به آن نیاز دارد. اگر زعفران طبع سردی داشت، نمی‌توانست در درمان سرماخوردگی و آبریزش بینی مفید باشد. آزمایش‌ها هم نشان داده که اثرات برونشیت و آسم با زعفران به شدت کمرنگ می‌شوند.
• تسهیل در زایمان:
   خانم‌هایی که سه ماهه اول بارداری را گذرانده‌اند، بهتر است از زعفران استفاده کنند. مصرف زعفران بعد از سه ماهه اول بارداری می‌تواند فرآیند زایمان را برای خانم‌ها آسان کند. بررسی‌ها نشان داده است زنانی که در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم، زعفران و دمنوش‌های عصاره زعفران را مصرف می‌کنند، ماهیچه‌های آن‌ها به هنگام زایمان به راحتی منقبض می‌شوند.
• مبارزه با اضطراب و افسردگی:
   حتی رایحه زعفران تازه نیز می‌تواند دوای درد بسیاری از بیماری‌‎ها باشد. افرادی که مدام احساس اضطراب و استرس دارند، می‌توانند آرامش خود را با مصرف زعفران باز گردانند. ترکیب کروسین و سافرانال در زعفران برای تنظیم الگوی خواب و کاهش استرس در فرد، مفید است. این دو ماده حیاتی برای حفظ فعل و انفعالات مغز و جلوگیری از آسیب رساندن به آن، لازم و ضروری هستند.

خواص زعفران برای نوزاد

 زردی نوزاد را می‌توان با زعفران درمان کرد. البته دلایل اصلی برای درمان زردی نوزاد با زعفران وجود ندارد. اما مصرف موضعی زعفران ثابت کرده است که یکی از خواص زعفران، رفع زردی در نوزادان می‌باشد. علاوه براین، چون زعفران دارای مقدار زیادی فیبر است، دستگاه گوارش نوزاد از هر گونه خطر احتمالی اختلال یا کارکرد نادرست آن جلوگیری کند. 

• تعدیل مقدار کلسترول:
   غذاهایی که حاوی مقدار زیادی فیبرهای محلول هستند، مقدار کلسترول بد خون را کاهش می‌دهند. زعفران هم حاوی مقداری فیبر محلول در ساختار خود می‌باشد. این فیبرها در بدن به اسیدهای چرب متصل می‌شوند و از طریق مجاری ادرار به خارج از بدن منتقل خواهند شد.
•  ضد التهاب لثه و دندان:
   سیستم ایمنی بدن نوزادان چندان قدرتمند نیست که بتواند التهابات لثه و دندان را برطرف کند. از طرفی، سیستم ایمنی بدن ممکن است مواد وارد شده به دهان و لثه را یک عامل خارجی بشناسد. زعفران با دارا بودن آنتی اکسیدان‌های متعدد، التهابات لثه و دندان را رفع می‌کند. در صورتی هم که لثه‌های نوزاد متورم شده باشد، از میزان خارش و التهابات آن می‌کاهد.
•  خواب آور بودن:
   الگوی خواب در کودکان مانند نوزادان نیست. در واقع، کم و کاستی‌هایی در الگوی خواب نوزادان دیده می‌شود. زعفران را می‌توان یک داروی طبیعی برای بهبود الگوی خواب نوزادان و کودکان دانست. چون وقتی زعفران وارد بدن می‌شود، ابتدا حس آرامش را در بدن نوزاد ایجاد می‌کند. سپس کودک با احساس آرامش و آسودگی که دارد، به راحتی می‌خوابد. استراحت شبانگاهی در نوزادان را نباید یک موضوع ساده تلقی کرد. چون در صورت نداشتن خواب شبانگاهی کافی، تمامی عضلات سالم بدن دچار اختلال می‌شوند.
•  جلوگیری از تشنج و عوارض سوء آن:
  نشانه‌های ایجاد حالت تشنج برای نوزادان، یک زنگ خطر و آژیر است. تشنج در زمانی به وجود می‌آید که دمای بدن بیشتر از حالت نرمال خود باشد. عوارض تشنج در بدن، تنها افزایش غیر طبیعی دمای بدن نیست. سکته مغزی، بدترین حالتی است که می‌تواند در پی تشنج نوزادان و کودکان بوجود بیاید. زمانی که نشانه‌های تشنج در نوزاد دیده می‌شود، زعفران می‌تواند تا حدود ۸۰ درصد مانع از بروز علائم خطرناک تشنج در نوزاد شود. تقویت عملکرد عصب و بهبود قدرت استخوانی در نوزاد، دو خواص دیگر از زعفران برای نوزادان می‌باشد. وجه تمایز اصلی بین زعفران و سایر داروهای درمانی، بی خطر بودن آن است.

کاربردهای درمانی و صنعتی زعفران

 وجود زعفران در ترکیبات اصلی ماسک‌های صورت و کرم‌های تقویت کننده و محافظت کننده موجب شده است تا این محصولات تاثیرات ۱۰۰ درصدی بر روی سلامت فرد داشته باشند. آنتی اکسیدان‌ها و پپتیدهایی که در زعفران وجود دارند، برای احیاء و بازسازی سلول‌های مرده بافت‌های پیوندی کل بدن موثر هستند.

• ماسک پوست صورت:
    گلاب و زعفران را می‌توان یکی از طبیعی‌ترین ماسک‌های صورت دانست. چون هر دو این مواد دارای خاصیت ضدالتهابی و ضد میکروبی هستند. هر دوی آن‌ها می‌توانند پوست را شفاف و درخشان کنند و لک‌های پوستی را به شدت کم کنند. علاوه براین، ماسک پوست صورت زعفران برای افرادی که تنها به سلامتی پوست خود فکر می‌کنند و بحث زیبایی خیره کننده برای آن‌ها مطرح نیست، بسیار ایده‌آل است.
• عطر و ادوپروفیوم زعفران:
  رایحه‌ی خوش زعفران می‌تواند همراه همیشگی شما باشد. خصوصا روزهایی که احساس بدی دارید و مدام اضطراب در درون شما جولان می‌دهد، می‌توانید از ادوپروفیوم زعفران استفاده کنید. تحقیقات نشان داده است که مقدار زیاد پتاسیم در رایحه‌ی عطری زعفران می‌تواند میزان خشم و عصبانیت فرد را کم کند.
• کرم مرطوب کننده و آبرسان پوست:
   ترک‌ها و جوش‌های پوستی با زعفران هم قابل درمان هستند. اگر پوست حساسی ندارید و می‌خواهید که همواره آبرسانی به پوست شما شود، کرم مرطوب کننده عصاره زعفران را از دست ندهید. این کرم می‌تواند یکی از معجون‌های خاص برای بهبود سلامت و زیبایی بخشیدن به پوست دست و صورت باشد.
• کرم مراقبت از ناخن:
  مراقبت از ناخن‌ها یکی از اصول زیبایی و سلامت پوست است. چون کروسین و سافرانال در کرم زعفران وجود دارد، ناخن‌ها حالت براق خود را خواهند داشت. این دقیقا همان چیزی است که در بحث مراقبت از ناخن، همواره مطرح است.

آیا استفاده از زعفران عوارض جانبی دارد؟

اگر در سه ماهه نخست بارداری هستید، از مصرف مقدار اندکی زعفران هم خودداری کنید. چون زعفران می‌تواند موجب خفگی و در نهایت، مرگ مادر و جنین شود. یکی دیگر از عوارض مصرف بیش از حد زعفران، ایجاد جوش‌های پوستی است. چون زعفران طبع گرم و خشکی دارد، مصرف بیشتر از حد آن می‌تواند سلامت پوست را به خطر بیاندازد. 

به یاد داشته باشید که مصرف زعفران تازه و خشک نشده می‌تواند علائم آلرژی را در پوست فرد ایجاد کند. 

سوالات متداول