سیر؛ خواص، فواید و کاربردها

راهنمای محتوا
بقراط، پزشک یونان باستان که اغلب او را پدر طب غربی مینامند، برای درمان انواع بیماریها، خواص سیر را تجویز میکرد. جالب آنکه دانش مدرن هم اخیراً بسیاری از این خواص درمانی و تأثیرات مفید برای سلامتی را تأیید کرده که دوستداران سیر را خوشحال میکند. سیر دارای ویتامینها و مواد معدنی مناسب، مانند منگنز، سلنیوم، ویتامین C، ویتامین B6 و سایر آنتیاکسیدانها از جمله آلیسین است. خوردن سیر ممکن است برای شل کردن رگهای خونی و افزایش جریان خون مفید باشد.

خاستگاه و زیست بوم سیر
سیر قرنها بخشی از آشپزخانهها بوده است. این گیاه به دلیل خاصیت ضد باکتری و ضدعفونیکنندگی خود خواص درمانی و دارویی بسیاری دارد. سیر در بسیاری از نقاط جهان رشد میکند و به دلیل بوی شدید و طعم لذیذ آن یکی از عناصر محبوب در پختوپز است. با این حال، در طول تاریخ باستان، استفاده اصلی از خواص سیر برای سلامتی و خواص دارویی آن بوده است. استفاده از آن توسط بسیاری از تمدنهای بزرگ، از جمله مصریها، بابلیها، یونانیها، رومیها و چینیها به خوبی ثبت شده است. اجداد ما از آن به عنوان ضدعفونیکننده استفاده کردهاند، اروپای قرونوسطایی در برابر طاعون و مصریها حتی آن را همراه با مردگان خود به خاک میسپارند!
سیر بخشی از خانواده پیاز است و پیاز این گیاه به طور معمول از ۱۰-۲۰ قسمت کوچکتر به نام میخک یا حبه تشکیل شده است. هر حبه کوچک یک بسته عطر و طعم و همچنین خواص دارویی است. سیر به اشکال مختلفی وجود دارد، از حبه کامل و خمیرهای صاف گرفته تا پودرها و مکملهایی مانند عصاره سیر و روغن سیر.

خواص سیر
هر ۱۰۰ گرم سیر، تقریباً ۱۵۰ کالری، ۳۳ گرم کربوهیدرات و ۶.۳۶ گرم پروتئین برای شما به همراه میآورد. سیر همچنین با ویتامین B1، B2، B3، B6، فولات، ویتامین C، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم، سدیم و روی غنی شده است. برخی خواص سیر را وجود ترکیب گوگرد، یعنی آلیسین، میدانند که در سیر تازه، خرد شده یا جویده شده وجود دارد. با این حال، آلیسین یک ترکیب ناپایدار است که فقط مدت کوتاهی پس از برش یا له شدن در سیر تازه وجود دارد. سایر ترکیباتی که ممکن است در فواید سلامتی سیر نقش داشته باشند شامل دی سولفید دیال و سی آلئین هستند. ترکیبات گوگردی حاصل از سیر از طریق دستگاه گوارش وارد بدن میشود و به سراسر بدن میرود و در آنجا اثرات بیولوژیکی قوی خود را اعمال میکند. به همین دلیل سیر دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچ است.
خواص سیر برای پوست
سیر یک غذای فوقالعاده برای پوست است، زیرا دارای خواص مفید بسیاری مانند آنتیاکسیدان، ضد باکتری و ضد قارچ است. همین خواص سیر فواید بزرگی برای پوست شما به همراه میآورد.
- رفع آکنه:
آکنه دارید؟ سیر خام را روی برجستگیهای صورت خود بمالید تا باکتریها از بین بروند. اگر پوست حساس دارید، مراقب باشید در مصرف آن زیادهروی نکنید. ویژگیهای آنتیاکسیدانی خواص سیر برای محافظت از پوست و جلوگیری از آسیب رادیکالهای آزاد به شما کمک میکند. از طرفی سیر به جلوگیری از آکنه کمک میکند و جای زخمهای پوستی را سبک میکند. - جلوگیری از پیری پوست:
عصاره موضعی سیر با گذشت زمان ممکن است اثرات ضد پیری داشته باشد، زیرا سیر به افزایش رشد و طول عمر سلولهای پوست کمک میکند. همچنین از اشعه ماورا بنفش محافظت میکند، بنابراین از پیری جلوگیری میکند. - درمان تبخال:
خواص سیر در درمان تبخال، پسوریازیس، بثورات و تاولها ثابت شده است. برای این کار میتوانید از آب سیر استفاده کنید. - کاهش سرعت از دست دادن کلاژن:
خاصیت تقویت کننده سیر از پوست در برابر رادیکالهای آزاد محافظت کرده و باعث کاهش سرعت از دست دادن کلاژن میشود که منجر به از بین رفتن قابلیت ارتجاعی پوست میشود. - تسکین بیماری های پوستی:
سیر که به صورت موضعی استفاده شود، شگفتیهایی را برای پوست آلوده به عفونتهای قارچی ایجاد میکند و باعث تسکین بیماریهای پوستی مانند اگزما میشود. خواص سیر یک درمان مؤثر برای عفونتهای قارچی مانند پای ورزشکار و کرم حلقوی است. وقت آن است که با تصفیه خون از داخل، علت اصلی آکنه را برطرف کنیم تا پوست سالم در خارج ایجاد شود. هرروز صبح زود دو حبه سیر خام با مقداری آب گرم بردارید و در کل روز آب زیادی مصرف کنید. اگر میخواهید مقداری وزن بریزید، آب نصف لیمو را در یک لیوان آب گرم فشار دهید و صبحها با ۲ حبه سیر میل کنید. سیر به پاکسازی سیستم و دفع سموم کمک میکند.
خواص سیر برای مو
مالیدن عصاره سیر خرد شده به پوست سر یا ماساژ آن با روغن برای جلوگیری و حتی معکوس شدن ریزش مو درمانی مؤثر است. همچنین اگر نگاهی به بازار لوازم آرایشی بیندازید ماسک های مختلف مو که حاوی روغن سیر هستند را مشاهده می کنید که بسایر برای تقویت مو مناسب است. اسانس سیر بسیار غلیظ بوده که اغلب برای حفظ تاثیر روغن خالص سیر استخراج شده حاوی مقداری الکل است. نکته ای که باید همیشه به یاد داشته باشید این است که ترکیبات گوگرد موجود در سیر برای چشم و پوست های حساس تحریک آمیز می باشد.
برای ساخت نرم کننده خانگی موی سر سیر می توانید با ترکیب سیر با روغنی مثل روغن نارگیل یا روغن زیتون احتمال سوزش پوست سر را از بین ببرید .

خواص سیر برای سلامتی بدن
سیر گیاهی مفید است که میتوان از فواید و خواص سیر برای درمان برخی بیماریها استفاده کرد. استفاده از سیر برای درمان و ارتقا سلامتی مختص به امروز و دیروز نیست و از قرنهای گذشته پزشکان و طبیبان طب سنتی از فواید سیر استفاده میکردند.
از خواص سیر میتوانید برای درمان بیماریهایی مانند سرماخوردگی، بیماریهای کلیه، کاهش وزن و پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی استفاده کنید. خواص ضد باکتری و قارچ موجود در سیر میتواند با انواع بیماریها مبارزه کند. همچنین انواع ویتامینها و مواد مغذی موجود در فواید سیر بدن شما را در برابر انواع مشکلات سلامتی محافظت میکند.
- سرماخوردگی و آنفولانزا:
سیر شما را از سرماخوردگی و آنفولانزاهای سرسخت رهایی میبخشد. در واقع مکملهای شناخته شده در خواص سیر، عملکرد سیستم ایمنی بدن را تقویت میکنند و به جلوگیری و کاهش شدت بیماریهای شایع مانند آنفولانزا و سرماخوردگی کمک میکنند. مصرف ۲-۳ حبه سیر خام یا پخته شده در روز یا نوشیدن مقداری چای سیر نه تنها باعث باز شدن بینی و سرماخوردگی میشود، بلکه باعث ایجاد مصونیت در برابر این بیماریها با گذشت زمان میشود. در واقع سیر هضم شده به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند و شدت و طول علائم سرماخوردگی و آنفولانزا را کاهش میدهد. مطالعات گزارش کردهاند که خواص سیر متوسط طول علائم سرماخوردگی از پنج روز را به یک روز و نیم کاهش میدهد. مطالعه دیگر نشان داد که دوز بالای عصاره سیر، تعداد روزهای بیمار مبتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا را ۶۱٪ کاهش میدهد. برای مقابله با سینوزیت، سرماخوردگی و آنفلوانزا میتوان سیر را به خورشهای گرم، آبگوشتها و سوپها اضافه کرد. از طرفی سیر خام، بیشتر توانایی دفع سرفه و عفونتهای سرماخوردگی را دارد. خوردن دو حبه سیر لهشده با معده خالی بیشترین سود را نصیبتان میکند. - فشارخون و قلب:
باید بدانید که بیماریهای قلبی عروقی مانند حملات قلبی و مغزی بزرگترین قاتلان در جهان هستند. فشارخون بالا، یکی از مهمترین عوامل ایجاد این بیماریها است. خواص سیر در کاهش خطر بیماریهای قلبی مؤثر است زیرا کلسترول و فشارخون را کاهش میدهد. همچنین با شل کردن رگهای خونی سخت شده و جلوگیری از تجمع پلاکتها در کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی بسیار عالی عمل میکند. در واقع فواید سیر باعث افزایش تولید اکسید نیتریک میشود که رگهای خونی را آرام نگه میدارد. همچنین از اتصال پلاکتها به پروتئینها جلوگیری میکند که باعث کاهش لخته شدن خون میشود. مطالعات نشان داده که مکملهای سیر تأثیر قابلتوجهی در کاهش فشارخون در افراد مبتلا به فشارخون دارند. در یک مطالعه، عصاره سیر (حدود چهار حبه سیر در روز)، به همان اندازه داروی آتنولول در کاهش فشارخون در طی ۲۴ هفته مؤثر بود. در واقع سیر دارای فواید ضدالتهابی است و به جریان خون در بدن کمک میکند. مطالعهای دیگر نشان داد هنگامیکه شرکتکننده از مکملهای سیر استفاده میکند، فشارخون ۱۰٪ کاهش مییابد. در واقع مصرف سیر به صورت روزانه (به صورت غذایی یا خام) به دلیل خاصیت ضد اکسیداسیون آلیسین به کاهش سطح کلسترول کمک میکند. همچنین خواص سیر در تنظیم فشارخون و سطح قند خون بسیار مفید است. لازم به یادآوری است که ترکیب سولفوره آلیسین تمایل دارد خواص دارویی خود را وقتی سیر کاملاً پخته شود از دست بدهد. مصرف سیر به صورت خام یا نیمه پخته ضروری است تا از فواید آن بهرهمند شوید. - کلسترول:
خواص سیر میتواند کلسترول و LDL را کاهش دهد. با نگاهی به کلسترول LDL بد و کلسترول HDL خوب به طور خاص، سیر به نظر میرسد LDL را کاهش میدهد. در واقع آلیسین، ترکیبی که در سیر یافت میشود، اکسیداسیون LDL کلسترول بد را متوقف میکند. این باعث کاهش سطح کلسترول و بهبود سلامت قلب میشود. مصرف منظم سیر میزان لخته شدن خون را کاهش میدهد و بنابراین به جلوگیری از ترومبوآمبولی کمک میکند. سیر همچنین فشارخون را کاهش میدهد بنابراین برای بیماران مبتلا به فشارخون مفید است. گروهی از شرکتکنندگان در یک مطالعه که از مکمل سیر استفاده کردند، طی مدت ۵ ماه سطح کلسترول آنها کاهش یافت؛ مانند بسیاری از داروهای طبیعی، مدتی طول میکشد تا فواید سیر به بدن شما وارد بشود، زیرا شما باید اجازه دهید ویتامینها و مواد معدنی در بدن شما جمع شوند. - آنتیاکسیدان و مغز:
آسیب اکسیداتیو حاصل از رادیکالهای آزاد به روند پیری منجر میشود. خواص سیر حاوی آنتیاکسیدان است که از مکانیسمهای محافظتی بدن در برابر آسیب اکسیداتیو از بدن محافظت میکند. نشان داده شده که دوزهای بالای مکملهای سیر، باعث افزایش آنزیمهای آنتیاکسیدان در انسان میشود و همچنین استرس اکسیداتیو را در افرادی که فشارخون بالا دارند کاهش میدهد. اثرات ترکیبی در کاهش کلسترول، فشارخون و همچنین خواص آنتیاکسیدانی، ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای شایع مغزی مانند بیماری آلزایمر و زوال عقل را کاهش دهد. در واقع سیر حاوی آنتیاکسیدانهایی است که از آسیب سلولها و پیری محافظت میکند. فواید سیر به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی، سلامت مغز را تقویت میکند. این ماده در برابر بیماریهای نورودژنراتیو مانند آلزایمر و زوال عقل مؤثر است. به دلیل توانایی سیر در کاهش کلسترول و فشارخون، با افزایش جریان خون مغز شما کار میکند. این به معنای کاهش خطر ابتلا به اختلالات مغزی مانند زوال عقل و بیماری آلزایمر است. - درمان عفونت:
سیر یکی از بهترین گنجینههای دارویی در دوران گذشته است. در ۷۰۰۰ سال گذشته به عنوان یک آنتیبیوتیک برای درمان عفونتهای باکتریای، قارچی و انگلی مورد استفاده قرار میگرفته است. دهانشویه مبتنی بر سیر ممکن است به نظر شبیه بوی تازه نعناع نباشد اما مقدار کمی از عصاره آن برای دفع باکتریهای حفرهای کافی است. در دوزهای بالا، نشان داده شده که ترکیبات گوگرد موجود در سیر از آسیب اندامها در برابر مسمومیت فلزات سنگین محافظت میکند. یک مطالعه چهارهفتهای در کارمندان یک کارخانه تولید باتری اتومبیل (در معرض سرب) نشان داد که سیر ۱۹٪ سطح سرب را در خون کاهش میدهد. همچنین بسیاری از علائم بالینی مسمومیت، از جمله سردرد و فشارخون را کاهش داد. از سویی دیگر، سیر از رادیکالهای آزاد محافظت میکند و از آسیب رسیدن به DNA جلوگیری میکند. روی موجود در سیر باعث افزایش ایمنی میشود. ویتامین C به مبارزه با عفونت کمک میکند. خواص سیر در درمان عفونت چشم و گوش بسیار مفید است زیرا دارای خواص ضد میکروبی است. این واقعیت که میتواند با بیماریهای عفونی مقابله کند نیز یک فاکتور مهم است، زیرا عوامل شایع مرگومیر هستند، به ویژه در افراد مسن یا افرادی که دارای سیستم ایمنی ناکارآمد هستند. - افزایش انرژی:
سیر یکی از مواد اولیه افزایش عملکرد است. در فرهنگهای باستان از سیر برای افزایش عملکرد و کاهش خستگی افرادی که کار بدنی انجام میدادند، استفاده میشده است. سرانجام، ورزشکاران المپیکی در یونان شروع به استفاده از سیر کردند تا توانایی ورزشی خود را افزایش دهند. اکنون ورزشکاران مدرن (و افراد معمولی نیز) از آن برای کاهش خستگی ناشی از ورزش استفاده میکنند. برخی مطالعات نشان داده است افراد مبتلا به بیماری قلبی که به مدت شش هفته از روغن سیر استفاده میکردند، ۱۲٪ اوج ضربان قلب خود را بهبود بخشیدند و میتوانند بدون احساس خستگی بیشتر ورزش کنند. اگر دوست دارید متناسب بمانید و سیر را دوست داشته باشید، آن را کمی بیشتر به رژیم روزانه خود اضافه کنید و ببینید آیا استقامت شما افزایش مییابد یا خیر. - پیشگیری از سرطان:
به دلیل داشتن مقدار زیادی آنتیاکسیدان، سیر از بدن در برابر سرطان ریه، پروستات، مثانه، معده، کبد و سرطان روده بزرگ محافظت میکند. عمل ضد باکتریایی خواص سیر از زخم معده جلوگیری میکند. چندین مطالعه ارتباط بین مصرف روزانه سیر و پیشگیری از سرطانهای معده و روده بزرگ را نشان داده است. گفته میشود برای تقویت ایمنی بدن در برابر سرطان نیز مفید است. - سلامت استخوان:
برخی شواهد نشان میدهد که سیر میتواند با افزایش استروژن در زنان به کاهش از دست دادن بافت استخوان کمک کند. این خواص سیر میتواند یک پیروزی بزرگ برای سلامت استخوان شما بعد از یائسگی باشد. افزودن دوز روزانه سیر میتواند خطر پوکی استخوان و آرتروز را کاهش دهد. برای تأثیر واقعی بر تراکم استخوان، آسان است که شام ماهی قزلآلا و اسفناج خود را با سیر میل کنید. - هضم:
مشکلات گوارشی با گنجاندن سیر خام در رژیم غذایی بهبود مییابد. خواص سیر برای روده مفید است و التهاب را کاهش میدهد. خوردن سیر خام به پاکسازی کرم روده کمک میکند. نکته خوب این است که باکتریهای بد را از بین میبرد و از باکتریهای خوب روده محافظت میکند. - کاهش وزن:
خواص سیر ژنهای مسئول تشکیل سلولهای چربی را که چربی ذخیره میکنند را کاهش میدهد. همچنین باعث ترموژنز در بدن میشود و منجر به سوزاندن چربی بیشتر میشود. اگر میخواهید مقداری وزن کم کنید، آب نصف لیمو را در یک لیوان آب گرم ریخته و صبحها با ۲ حبه سیر میل کنید. - دفع سموم:
خواص سیر در پاکسازی سیستم و دفع سموم بدن کمک میکند. - کلیه:
آب سیر تازه توانایی کاهش رشد باکتری کولی که باعث عفونت دستگاه ادراری میشود را دارد. همچنین به جلوگیری از عفونت کلیه کمک میکند. - قند خون:
کسانی که از دیابت رنج میبرند، میتوانند میزان قند خون خود را با مصرف خواص سیر خام تنظیم و متعادل کنند. - بهبود یا پیشگیری از ورم کردن غدهی پروستات:
بیشترین فایده سیر برای مردان تاثیر آن در پروستات است. پروستات با افزایش سن مردان در تعداد زیادی از آنها ورم میکند. اما سیر نشان داده که احتمال ابتلا به ورم غدهی پروستات یا به عبارتی BPH را تا ۲۸% در مقایسه با مردانی که هیچوقت سیر نمیخورند کاهش میدهد. البته فراموش نشود که تاثیر پیازها نیز در جلوگیری از این بیماری قابل ملاحظه است. اما خلاصهی امر این است که سیر به دلیل خاصیتهای ضدسمومی که دارد باعث سلامت هرجه بیشتر بدن مردان میشود که در نهایت باعث میشود بتوانند در تولید مثل و یافتن زوج موفقتر عمل کنند. - مقابله با بیماریهای عفونی:
بیماری دیگری که سیر با ان مقابله و مبارزه میکند بیماریهای عفونی هستند. برای مثال ویژگیهای ضدمیکروبی سیر برای بیماریها و عفونتهای پوستی و دهانی حکم یک نابودگر همه فن حریف را دارد. اما شاید تاثیر این نوع عفونتها روی سلامت جنین برای همگان قابل مشاهده نباشد. به همین دلیل است که باید اضافه کرد خواص سیر در بارداری از بسیاری از عفونتهای مرتبط با واژن نیز جلوگیری میکند که در صورتی که کسی تمایل به انجام زایمان طبیعی داشته باشد میتواند نکتهی مهمی برایش باشد. البته در مورد این کاربرد سیر توجه کنید که بهتر است سیر برای مدت طولانی روی پوست قرار نگیرد چرا که در آن صورت ممکن است به پوست آسیب بزند.

کاربردها و طریقه مصرف سیر
یکی دیگر از خواص سیر، درمان زگیل با سیر است. این گیاه که نماد سفیدی و پاکی و مقابله با میکروبها و پلیدیهای جهان است چنان خواصی دارد که هرگاه برگی از دفتر آن را ورق میزنیم بیشتر و بیشتر حیرت میکنیم. البته شاید برای مخاطب امروزی بسیاری از این خواص تازه و بدیع جلوه کنند اما در غالب فرهنگ و رسوم و سنن قدیمی هرجایی از جهان که به آن پا بگذارید با رد پای خود سیر را پیدا میکنید یا افسانههایی از وجود آن در سرزمینهای دوردست. برای مثال همین روشی که در این مطلب برای شما توضیح میدیم از گذشتههای دور توسط افرادی که خود را آمیش میخواندند استفاده میشده است.
البته قبل از ادامهی مطلب حتما باید هشدار دهیم که فقط در صورتی از روش سیر استفاده کنید که مطمئن هستید زگیلتان معمولی است. بسیاری از زگیلهایی که در بدن به وجود میآید از همان نوع عام و رایج زگیل است که خطر چندانی ندارند. اما زگیلهایی که اطراف آلت تناسلی مردانه یا زنانه رخ میدهند و یا همان زگیل تناسلی یا اطراف مقعد را درگیر میکند میتواند خطرناکتر باشد. برای مثال ممکن است نوعی HPV یا بیماری جنسی باشد یا حتی انواعی از آنها به شانس بالایی از مبتلا بودن به سرطان نیز نسبت داده میشوند. به همین دلیل اگر فکر میکنید مبتلا به انواع خطرناک زگیل هستید به پزشک معالج مراجعه کنید.
سیر مکمل اکثر غذاهای شور، به خصوص سوپها و سسها است. طعم و مزه سیر همچنین میتواند یک حس عالی به دستورالعملهای بیمزه اضافه کند.
از سیر بو داده مدتهاست به عنوان تقویت کننده طعم در انواع ادویه کاری، سرخ کرده، مواد افزودنی پیتزا، ماکارونی، آماده سازی گوشت، استفاده میشود.
سیر این قدرت را دارد که فوراً هر غذایی را زنده کرده و برخی از شایعترین بیماریها را درمان میکند.
دکتر سیمران سائینی، متخصص تغذیه و مشاور کاهش وزن مستقر در دهلی از طرفداران فواید دارویی سیر است. وی میگوید: «مقدار زیاد گوگرد موجود در سیر به آن خاصیت آنتیبیوتیکی میبخشد و با دفع سموم به سیستم گوارش تمیزی هدیه میدهد. همچنین با پاکسازی عروق مسدود شده، ایمنی را در برابر سرماخوردگی ایجاد میکند و از بیماریهای قلبی جلوگیری میکند. همینطور برای جوانسازی و التیام زخمهای پوستی و درخشش پوست، به کار میآید، زیرا هضم را به شکل عالی حفظ میکند.» وی توصیه میکند سیر را به روشی خاص مصرف کنید؛ یک حبه را بین دو دندان قرار دهید، کمی گاز بگیرید تا عصاره آن آزاد شود و سپس با آب کامل قورت دهید. او میگوید: «ارزش دارویی سیر بهتر است حفظ شود، یعنی وقتیکه به صورت خام مصرف شود».
سؤالات متداول
بهترین روش مصرف سیر چیست؟
بهتر است سیر را به صورت خام مصرف کرده تا تمام خواص آن را به دست آورید.
فواید و خواص سیر برای پوست چیست؟
از سیر و عصاره آن میتوانید برای جوانسازی، رفع آکنه و از بین بردن بیماریهای پوست استفاده کنید.
فواید و خواص سیر برای مو چیست؟
سیر در تقویت موها و جلوگیری از ریزش آنها بسیار مفید است.