بلک فرایدی چیست و تاریخ آن چه روزی است؟
بلک فرایدی یا جمعه سیاه که به آن حراج جمعه هم گفته میشود، یک رویداد قدیمی در آمریکا است که قبل از روز کریسمس و هر سال در آخرین پنجشنبه ماه نوامبر برگزار میشود. به همین دلیل تاریخ این روز هر سال ممکن است با سال گذشته متفاوت باشد. در این روز فروشگاه‌های آفلاین بزرگ و کوچک کالاهای خود را با تخفیف‌های ویژه عرضه می‌کنند و آنقدر استقبال خرید در جشنواره بلک فرایدی بالاست که چند سال اخیر فروشگاه‌های ایترنتی سراسر دنیا هم به بازار داغ این حراج بزرگ پیوسته‌اند.
بلک فرایدی (Black Friday) چه روزی است؟
اصطلاح جمعه سیاه یا بلک فرایدی برای اولین بار در قرن نوزدهم در آمریکا استفاده شد و آن موقع هیچ ارتباطی با خرید و حراج نداشت. بعدها این اصطلاح رواج پیدا کرد و در کشور ایالات متحده آمریکا به شلوغ‌ترین روز فروش بعد از عید شکرگزاری یعنی آخرین پنجشنبه نوامبر، اشاره داشت.
مردمی که در پنجشنبه به شادی در کنار خانواده خود روز شکرگزاری را جشن می‌گرفتند، در جمعه پس از آن آماده می‌شوند تا سراغ خرید برای سال نو بروند. از طرفی دیگر فروشگاه‌ها و کسب‌وکارها هم سعی می‌کنند تا جشنواره بلک فرایدی را در برنامه خود داشته باشند و اجناس فروشگاه را در آن به حراج بگذارند. به این روش می‌توانند انبار‌های خود را خالی کنند و برای سال نو اجناسی به‌روزتر را در فروشگاه‌هایشان به نمایش بگذارند.
در سال‌های اخیر رویداد بلک فرایدی بسیار گسترش یافت و به کشورها و فرهنگ‌های مختلف رسید. فروشگاه‌های بزرگ از روز قبل درهای حراج خود را به‌سوی مردم باز می‌کنند، طوری‌که از ساعت‌های اولیه صبح شاهد هجوم بالای مردم در این فرشگاه‌ها هستیم. حتی امروزه علاوه بر حالت آفلاین، فروشگاه‌ها به فروش آنلاین با تخفیف‌های ویژه هم می‌پردازند. به‌علاوه با ظهور E-Commerce و کنار رفتن شکل‌های سنتی خرید و فروش، نوع جدیدتری از بلک فرایدی هم توسط فروشگاه‌های بزرگ به‌وجود آمد؛ مانند prime day که روز تخفیف بزرگ آمازون شناخته میشود یا جمعه سیاه ماه جولای.
اما بلک فرایدی چگونه به وجود آمد و چه تاریخچه‌ای دارد؟
تاریخچه بلک فرایدی
تاریخچه استفاده از اصطلاح بلک فرایدی (جمعه سیاه) برای این روز، بسیار طولانی است و می‌توانیم بگوییم چند اتفاق مهم در نام‌گذاری آن مؤثر بوده است. در ادامه به هریک از موضوعاتی که به سابقه بلک فرایدی یا حراج بزرگ دنیا برمی‌گردد می‌پردازیم:
رسوایی بازار طلا
بعد از جنگ داخلی آمریکا و در سال ۱۸۶۹ دو تن از زمین‌خواران به نام‌های جی گولد و جیمز فیکس با خرید مقدار زیادی طلا، بازار آن را به انحصار خود در آوردند. دولت برای جلوگیری از بالارفتن قیمت طلا حجم بالایی طلا وارد بازار کرد تا قیمت متعادل شود. اما این حرکت موجب رکود بیشتر اقتصادی شد و از آن زمان ۲۴ سپتامبر ۱۸۶۹، «جمعه سیاه» نام گرفت.
مرخصی چهار روزه کارگران
در سال ۱۹۵۱ برای اولین‌بار مجله فکتوری منجمنت (Factory Management) برای روز بعد از شکرگزاری به عبارت «بلک فرایدی» اشاره کرد؛ چراکه کارگران کارخانه‌ها با یکدیگر توافق می‌کردند تا جمعه بعد از روز شکرگزاری به بهانه‌های مختلف مرخصی بگیرند و در تعطیلی 4 روزه به‌سر ببرند. از این رو چرخ کارخانه‌ها دیگر نمی‌چرخید و عملا تولید متوقف می‌شد.
شلوغی خیابان‌ها
در سال ۱۹۷۵ میلادی بار دیگر عبارت «جمعه سیاه» و در کنار آن «شنبه سیاه» در روزنامه‌ها به کار برده شد. چراکه ترافیک سنگین این روز باعث شلوغی خیابان‌ها شده بود و پلیس‌ها و نیرو‌های خدماتی فروشگاه‌ها، جمعه سختی را پشت سر گذاشته بودند. به همین خاطر اسم جمعه سیاه دوباره در ذهن مردم جای گرفت؛ اما این بار در مفهوم روزی طلایی برای خرید در حراج بلک فرایدی پرسود.
قانون حسابداری
تاریخچه بلک فرایدی را طور دیگری هم می‌توان تفسیر کرد. در گذشته و در میان حسابداران قانونی وجود داشت که بعد از انجام ترازنامه، اگر شرکت ضرری می‌داد، میزان آن را با جوهر قرمز و اگر سودی می‌کرد آن را با جوهر مشکی می‌نوشتند. از آنجایی که در روز بلک فرایدی، فروشگاه‌ها بسیار سود می‌کنند، آن را طبق قانون حسابدارها «جمعه سیاه» می‌نامند.
جمعه سیاه در کشورهای دنیا به چه صورتی انجام میشود؟
همان‌طور که دیدیم اصل سنت بلک فرایدی به کشور آمریکا تعلق دارد اما به‌مرور زمان مردم کشورهای دیگر هم سراغ حراج بلک فرایدی رفتند. در ادامه به ناریخچه برگزاری جشن بلک فرایدی در بعضی از این کشورها را مرور می‌کنیم.
- بریتانیا: اولین‌بار شرکت آسدا (Asda) در سال ۲۰۱۶، جشنواره بلک فرایدی خود را در این کشور آغاز کرد و پس از آن آنلاین‌شاپ‌ها به این حراجی‌های روز جمعه سیاه پیوستند.
- روسیه: به‌مرور زمان فرهنگ ارائه تخفیف در بلک فرایدی به روسیه وارد شد و در سال‌های اخیر بسیار از برند‌های مطرح و خرده فروش‌های روسی از آن استفاده می‌کنند.
- فرانسه: پایتخت مد جهان در سال ۲۰۱۴ با بلک فرایدی آشنا شد و به‌مرور فروشندگان بیشتری این سنت را در کشور فرانسه رعایت کردند.
- هند: در کشور هند جشنواره حراج آنلاین دیگری به نام جی‌اف‌اس‌اف (GFSF) هرساله در سه روز متوالی برپا میشود، اما مردم این کشور نیز سال‌های اخیر به حراجی بلک فرایدی علاقه‌مند شده‌اند.
جمعه سیاه در ایران
چند سالی است که شاهد تب خرید بلک فرایدی در ایران هستیم و بسیاری از فروشگاه‌های محلی و آنلاین تلاش می‌کنند در این روز تخفیف‌های ویژه‌ای را روی محصولات خود اعمال کنند.
البته باید در نظر داشته باشیم از نظر مفهومی بلک فرایدی در ایران و کشورهای غربی کمی متفاوت است؛ چراکه در کشورهای غربی مردم سراغ خرید در جمعه سیاه می‌روند تا برای سال نو و کریسمس آماده شوند اما در ایران تاریخ بلک فرایدی معمولاً آذرماه است. اما ایرانیان هم می‌توانند با خرید از جشنواره بلک فرایدی سایت‌های خارجی و ایرانی، سود ببرند.
تاریخ بلک فرایدی 2022
همان‌طور که گفتیم حراج بلک فرایدی روز پس از عید شکرگزاری برگزار میشود. این یعنی تاریخ بلک فرایدی 2022، روز ۲۵ نوامبر است. برای ما ایرانی‌ها هم بلک فرایدی ۱۴۰۱ روز ۴ آذر شروع میشود.
البته باید در نظر داشته باشید به‌خاطر بالا بودن رقابت بین فروشندگان بسیاری از آن‌ها شروع جشنواره بلک فرایدی خود را کمی زودتر در نظر می‌گیرند. پس طبق تجربه این سال‌ها، اگر به خرید در بلک فرایدی مشتاق هستید بهتر است از اوایل صبح پنجشنبه آماده باشید.
مفهوم دوشنبه سایبری (Cyber Monday)
بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین هم در سال‌های اخیر به بلک فرایدی پیوسته‌اند. بعضی از این شرکت‌ها تلاش می‌کنند تا راحتی ۱۰۰٪ را برای مشتریان خود فراهم کنند و به همین خاطر اصل حراج بلک فرایدی خود را به روز دوشنبه پس از تعطیلات یعنی ۲۹ نوامبر منتقل می‌کنند تا مشتریان بتوانند از تعطیلات خود به‌خوبی استفاده کنند و پس از آن و در زمانی مناسب به سراغ خرید بلک فرایدی خود بروند.
دوشنبه آنلاین یا دوشنبه سایبری به همین روز اشاره دارد و حراج بلک فرایدی در ترکیه هم هر سال در همین تاریخ یعنی ۸ آذر برگزار میشود.
چگونه در بلک فرایدی خرید خوبی داشته باشیم؟
اگر شما هم قصد خرید از بلک فرایدی را دارید، توصیه می‌کنیم به نکات زیر دقت کنید تا هر سال یک خرید بیادماندنی را تجربه کنید.
۱- لیست خرید خود را آماده کنید
یکی از مشکلاتی که در بلک فرایدی برای خریداران پیش می‌آید این است که به سراغ خرید لوازم غیرضروری می‌روند چون با فکر می‌کنند این بهترین قیمت ممکن است و دیگر نمی‌توانند آن وسیله را بخرند؛ در حالی‌که از ابتدا به آن احتیاجی نداشته‌اند!
برای جلوگیری از این مشکل توصیه می‌کنیم ابتدا یک لیست از لوازم ضروری خود را یادداشت کنید و در حراج بلک فرایدی تنها به دنبال آن‌ها بگردید.
۲- به دنبال قیمت‌های مناسب‌تر باشید
درست است که روز جمعه سیاه، بهشت تخفیف‌هاست اما سعی کنید پس از این که محصول مدنظر خود را پیدا کردید هم به دنبال قیمتی مناسب‌تر بگردید. اگر از سایت‌هایی با قیمت دلاری خرید می‌کنید، می‌توانید سراغ گوگل شاپینگ (Google Shopping) بروید و قیمت‌ها را از آن چک کنید تا ضرر ندهید.
۳- شبکه‌های اجتماعی فروشنده را دنبال کنید
بسیاری از فروشگاه‌ها چند هفته قبل از جمعه سیاه درباره محصولات تخفیف‌دار خود اطلاع‌رسانی می‌کنند. پس پیشنهاد می‌کنیم پیش از شروع جشنواره بلک فرایدی، سایت و شبکه‌های اجتماعی فروشنده مدنظرتان را دنبال و خبرهای آن را پیگیری کنید.
۴- قوانین مرجوعی را بدانید
بسیاری از سایت‌ها قوانین مرجوع کردن کالا را در طول بلک فرایدی تغییر می‌دهند. پس بهتر است از شرایط مرجوع کردن کالاهایی که در این زمان از آن‌ها می‌خرید، اطلاع داشته باشید. در این صورت اگر مشکلی در کالای شما وجود داشته باشد، شرایط مرجوع کردن آن را می‌دانید.
بلک فرایدی 1401 با حراجمعه خانومی
فروشگاه آنلاین آرایشی بهداشتی خانومی آذرماه هر سال به مدت یک هفته در حراج جمعه سیاه تمامی محصولات آرایشی بهداشتی خود را با پیشنهادات و تخفیف‌های ویژه به فروش می‌رساند. آنچه در کمپین بلک فرایدی خانومی با عنوان «حراجمعه خانومی» در سال قبل گذشت، تجربه خریدی لذت‌بخش را برای تمام مشتریان خانومی رقم زد که می‌توانید در مقاله نگاهی آماری به بزرگترین حراج آرایشی بهداشتی سال 1400 ایران نتیجه این دستاورد را ببینید.
تاریخ شروع و پایان حراجمعه 1401 خانومی به همراه تخفیف‌های ویژه به همکان اعلام خواهد شد تا بتوانید در این روز بزرگ بهترین خرید لوازم آرایشی بهداشتی خود را داشته باشید.
سوالات متداول بلک فرایدی
چرا حراجمعه خانومی بهترین فرصت خرید است؟
بلک فرایدی خانومی با عنوان «حراجمعه خانومی» یکی از بزرگترین جشنواره‌های حراج محصولات آرایشی بهداشتی در ایران است که لوازم آرایشی بهداشتی را با تنوع بالا و قیمت‌های باورنکردنی در اختیار همگان قرار می‌دهد. شما می‌توانید خرید یک سال را خود را با بیشترین سود در این کمپین انجام دهید.
بلک فرایدی (Black Friday) در ترکیه چه روزی است؟
بلک فرایدی ترکیه در تاریخ ۲۹ نوامبر (۸ آذر) برگزار میشود.
