جوش‌های صورت من از کدام نوع است؟
همه ما دوست داریم پوستی سالم و زیبا داشته باشیم و پوست عضو مهمی است که در سلامت ما هم نقش اساسی دارد. قبل از اینکه بخواهیم در خصوص جوش و آکنه صحبت کنیم باید بدانیم پوست اولین سد دفاعی بدن در برابر تهدیدات است. با ترشح ماده‌ای به نام سبوم که اسیدی است، سبب مرگ میکروب‌ها و باکتری‌های روی سطح پوست میشود.
پوست در انتقال احساسات هم نقش دارد. به این صورت که گیرنده‌های حسی ما در پوست قرار دارند و ما احساساتی مثل لامسه، درد، سرما و گرما را به لطف پوستمان حس می‌کنیم.
همچنین پوست برای زیبایی ما بسیار مهم است و همگی آرزو داریم پوستی صاف و زیبا داشته باشیم. محصولات زیادی در بازار برای پوشاندن مشکلات پوستی پیدا میشوند اما دوست داریم پوستمان به صورت طبیعی زیبا باشد.
با این حال پوست هم مثل دیگر اعضای بدن مشکلاتی دارد و ممکن است سلامت و زیبایی خود را از دست بدهد. یکی از این مشکلات جوش است که تقریباً تمام افراد را در یک برهه زمانی درگیر می‌کند. این مشکل تقریباً برای تمامی نوجوانان در سن بلوغ اتفاق می‌افتد، زیرا در این دوران تغییرات زیادی در بدن آن‌ها شکل می‌گیرد و فوران ترشح هورمون‌ها در این سن منجر به ایجاد جوش و آکنه میشود.
البته به وجود آمدن جوش در این سن طبیعی است و رفع خواهد شد و جای نگرانی نیست. اما باید بدانید این مشکل برای مردان جوان و حتی زنان هم اتفاق می‌افتد و سبب ناراحتی آنان میشود. باید بدانید که بروز جوش و آکنه در بزرگسالی نشان دهنده وجود یک مشکل در سلامتی شماست و بهتر است به آن توجه کنید. با این حال مراقبت نادرست از پوستتان هم میتواند سبب بروز این مشکلات شود. اما به طور کلی جوش در بزرگسالی خبر از یک مشکل سلامتی دارد.
فهرست مطالب
جوش چیست؟
جوش یک عارضه پوستی است که گاهی میتواند بسیار آزاردهنده باشد. برآمدگی‌های قرمز، سیاه و یا سفید رنگی که گاهی بدون درد و بعضی وقت‌ها دردناک هستند و می‌توانند چرکی و خطرناک شوند و یا حتی عفونت کنند. جوش‌ها ملتهب هستند و می‌توانند خطرناک باشند. ماهیت جوش‌ها چربی است و انواع مختلفی دارد.
جوش چگونه ایجاد میشود؟
گفتیم که ماهیت جوش چربی است و وقتی یک جوش تشکیل میشود که سبوم ترشح شده توسط غدد سباسه در یکی از منافذ پوست حبس شود و راهی به بیرون پیدا نکند. در این زمان سلول‌های مرده پوست نیز در این منفذ جمع شده و نمی‌توانند از پوست جدا شوند و به این صورت توده‌ای تشکیل میشود که به آن جوش می‌گویند. جوش انواعی دارد و بسیار مبحث گسترده‌ای است؛ هر کدام از انواع جوش علائم و روش درمانی مخصوص به خود را دارد و نمی‌توان نسخه برای درمان همه آن‌ها کلی پیچید اما نگران نباشید اقدامات ساده‌ای نیز هستند که برای پیشگیری و حتی بهبود می‌توان انجام داد، با ما همراه باشید.
علل بروز جوش
همانطور که گفتیم جوش‌هایی که در دوران‌های خاص ظاهر میشوند مانند جوش‌هایی که در دوران بلوغ و یا بارداری به دلیل فوران تغییرات و هورمون‌ها اتفاق می‌افتند، جای نگرانی ندارند و رفع خواهند شد؛ اما بروز جوش در دیگر مواقع نشان از یک مشکل سلامتی دارد. قطعا شما هم شنیده‌اید که پوست آیینه درون بدن است و هر مشکلی در بدن بر روی سلامت پوست تأثیر می‌گذارد، پس اگر با جوش دست و پنجه نرم میکنید اولین اقدامی که باید انجام دهید، انجام یک چکآپ است.
بروز جوش علل زیادی دارد از جمله ژنتیک، رژیم غذایی، استرس، تغییرات هورمونی، عفونت، مشکل کبدی و یا حتی کلیوی.
- ژنتیک:
بله عوامل ژنتیکی نیز در بروز جوش مؤثر هستند؛ سرعت متابولیسم شما، میزان ترشح چربی در پوست شما و بسیاری عوامل دیگر که در بروز جوش نقش دارند، توسط ژنتیک و سبک زندگی شما کنترل میشوند. - رژیم غذایی:
اما شاید مهم‌ترین عاملی که در بروز جوش نقش دارد، رژیم غذایی و سبک زندگی شما باشد که نه تنها سبب بروز جوش میشود، بلکه بر دیگر بعدهای زندگی شما نیز تأثیر می‌گذارد. - استرس:
اینکه استرس تأثیر بسیار بدی بر تمام ابعاد زندگی تأثیر بدی دارد بر هیچ‌کس پوشیده نیست. استرس سبب میشود تنظیمات هورمونی شما به هم بریزد و همانطور که می‌دانید هورمون‌ها وظایف مهمی در بدن دارند و بخشی از متابولیسم بدن را آن‌ها تنظیم می‌کنند و همین امر سبب میشود در کار فعالیت‌های بدن اخلال ایجاد شود و اولین علامت این اتفاق بر روی پوست با بروز جوش ظاهر میشود. - تغییرات هورمونی:
همانطور که گفتیم تغییرات هورمونی تاثیرات مخربی بر متابولیسم بدن دارد و در کار بدن اختلال ایجاد می‌کند. - مشکلات کبدی و کلیوی:
کبد و کلیه اندام‌های مهمی در بدن هستند. بخش اعظم سوخت‌و‌ساز بدن بر عهده کبد است. مواد غذایی پس از هضم و تجزیه به کبد می‌روند و در آن‌جا دسته بندی میشوند و کار خود را انجام می‌دهند. وقتی سموم وارده به بدن بیش از توان کلیه‌ها باشد به آن‌ها آسیب می‌رسد و توانایی آن‌ها کم میشود که در این صورت یکی از راه‌های بدن برای تخلیه سموم هدایت آن‌ها به سطح پوست است که مترادف است با جوش زدن. - مراقبت نادرست:
درست است که بیشتر مشکلات داخلی سبب بروز جوش میشود اما بدرفتاری با پوست هم میتواند این مشکل را سبب شود. این پدیده (جوش زدن) دلایل بی‌شماری دارد اما عمده آن‌ها در بالا ذکر شد؛ حالا انواع و علائم جوش را بیان می‌کنیم تا بتوانید به راحتی آن‌ها را تشخیص داده و برای درمان اقدام کنید.
انواع جوش و آکنه
این عارضه آزار دهنده به دو نوع تقسیم میشود:
- نوع التهابی
- غیرالتهابی
جوش‌های غیر التهابی:
جوش‌های غیرالتهابی عمومی‌ترین جوش‌ها هستند و تقریبا تمامی افراد آن را تجربه می‌کنند. این جوش‌ها تقریبا در اکثر موارد کوچک بوده و ملتهب و قرمز نیستند. جوش‌های غیرالتهابی به دو نوع سرسیاه و سرسفید تقسیم میشوند.
- جوش‌های سرسیاه:
جوش‌های سرسیاه همان جوش‌های سرسفیدی هستند که گسترده شده و سرباز هستند. این جوش‌ها به دلیل تماس با هوا اکسید شده و سیاه میشوند؛ پوست اطراف این جوش‌ها قرمز نبوده و معمولی است اما باید بدانید که این جوش‌ها به خودی خود از بین نمی‌روند و به اقدامات شما نیاز دارند. - جوش‌های سرسفید:
جوش‌های سرسفید تجمع چربی در یک منفذ است و مرکز سفیدی دارند؛ پوست اطراف این جوش‌ها قرمز بوده و گاهی دردناکند. جوش‌های سرسفید معمولا بدون هیچ اقدام خاصی رفع میشوند اما وقتی مدام جوش می‌زنید، میتواند بسیار آزاردهنده باشد.
جوش‌های التهابی:
جوش‌های التهابی نوع حادتری از جوش‌ها هستند و بسیار آزاردهنده‌تر نیز هستند؛ درمان آن‌ها مشکل‌تر است و گاهی باید توسط پزشک درمان شوند. این جوش‌ها خیلی ملتهب، دردناک و قرمز رنگ هستند؛ این جوش‌ها نیز خود به چهار نوع مختلف با توجه به وخامت اوضاع و درجه التهابشان تقسیم میشوند.
- سفت دانه‌ها (پاپول):
سفت دانه‌ها برآمدگی‌های زیرسطح پوست هستند. این نوع از آکنه‌ها سفت، شدید و صورتی رنگ بوده و پوست اطرافشان معمولا اندکی متورم و قرمزرنگ است. مرکز سفت دانه‌ها برخلاف جوش‌های سرسفید قابل مشاهده نبوده و منافذ آن‌ها برخلاف جوش‌های سرسیاه گسترش نیافته است. سفت دانه‌ها زمانی ایجاد میشوند که جوش‌های سرسفید یا سرسیاه تحریک شوند که باعث آسیب به پوست اطراف جوش و التهاب میشود. - جوش‌های چرکی (جوشدانه):
جوش‌های چرکی برآمدگی‌هایی بزرگتر هستند که مرکز دایره‌ای مشخصی دارند. مرکز جوش با چرک سفید یا زردرنگ پرشده و برآمدگی پایه‌ای صورتی یا قرمز رنگ دارد. چرک این نوع جوش‌ها را سلول‌های ایمنی و سلول‌های باکتری‌ها تشکیل می‌دهند. جوش‌های چرکی شبیه جوش‌های سرسفید بزرگتر و ملتهب‌تر به نظر می‌رسند. - گرهک‌ها (ندول‌ها):
گرهک‌ها توده‌های سخت، دردناک و ملتهبی هستند که در عمق پوست قرار گرفته‌اند. این نوع از آکنه شبیه سفت دانه‌های بزرگتر و عمیق‌تر که هیچ مرکز و نوکی ندارند به نظر می‌آیند. این ضایعه‌های پوستی هنگامی ایجاد میشوند که منافذ مسدود پوست باعث آسیب رساندن به بافت‌ها و سلول‌های در عمق زیرسطح پوست شوند. گرهک از انواع شدید آکنه بوده و می‌توانند باعث عوارض پوستی همچون لکه‌های تیره یا جای زخم و جوش شوند. - کیست‌ها:
کیست‌ها توده‌های بسیار بزرگ، نرم، دردناک، قرمز یا سفیدرنگی هستند که در عمق پوست قرار گرفته و از چرک پر شده‌اند. کیست‌ها در عمق بیشتری از پوست نسبت به گرهک‌ها قرار داشته و شدیدترین نوع آکنه‌های پوستی به حساب می‌آیند. کیست‌ها می‌توانند باعث عوارض پوستی از جمله جای زخم و جوش روی پوست شوند.
درمان جوش‌های التهابی دشوار است و در منزل و با درمان‌های خانگی امکان پذیر نیست و تنها از عهده پزشک برمی‌آید. او برای درمان این جوش‌ها از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای موضعی، داروهای ضدباکتری، تزریق استروئید و جراحی و تخلیه جوش‌ها استفاده می‌کند. اما این به این معنی نیست که نمی‌توانید از بروز آن‌ها جلوگیری کنید و یا حتی از بدتر شدن آن‌ها جلوگیری کنید.
درمان جوش
بروز جوش به طور کلی به عوامل داخلی و مشکلات داخل بدن و اعضا مرتبط است و همانطور که گفتیم، این عارضه به غیر از دوران‌های خاص مانند بلوغ و بارداری نشان از یک مشکل در بدن شما هستند و احتیاج به رسیدگی دارند، با ما همراه باشید تا به شما بگوییم از کجا شروع کنید.
- آزمایش دهید:
قطعا مشکلات داخلی بدن را باید یک پزشک تشخیص داده و درمان کند و به این منظور او از شما آزمایش می‌گیرد. انجام یک چکآپ کامل بسیار سودمند خواهد بود زیرا شما از وضعیت سلامتی خود آگاه خواهید شد. مشکلات پوستی حتی می‌توانند به خاطر اخلال در عملکرد بعضی غده‌ها در بدن شما نیز باشند مانند تیروئید؛ پس شما با انجام آزمایش نه تنها از سلامت بودن خود آگاه می‌شوید بلکه اگر مشکلی هم باشد می‌توانید به موقع برای درمان اقدام کنید. - تغذیه خود را اصلاح کنید:
قطعا همگی می‌دانیم چیزهایی که می‌خوریم ما را می‌سازند و تغذیه نقش مهمی در زندگی و سلامت ما دارد و به دنبال آن پوست ما نیز بسیار از تغذیه ما تأثیر می‌پذیرد. از خوردن غذاهای چرب و سرخ‌کردنی پرهیز کنید. فست فودها بدترین غذاها هستند و باید بدانید که به دلیل اینکه بسیار سریع حاضر میشوند طبع بسیار سردی داشته و مضر هستند. این غذاها به کبد و دستگاه گوارشی آسیب میرسانند و سبب سرد شدن طبع این اندام‌ها میشوند که به مشکلات بسیاری منجر میشوند از جمله یبوست.
همچنین سردی طبع فست فودها میتواند به استرس و افسردگی نیز دامن بزند که تمام این موارد به سلامت پوست آسیب میرسانند. غذاهای سرخ‌کردنی نیز به دلیل چربی بالا سبب افزایش چربی پوست و بروز جوش میشوند. نهار را سبک بخورید. خوردن وعده نهار در طب سنتی زیاد توصیه نمی‌شود و این وعده را مضر می‌دانند زیرا به هنگام ظهر بدن در حال استراحت و تجدید قوا است و ورود غذای سنگین و چرب به بدن منع شده است.
می‌توانید از میوه‌ها، سبزیجات و یا سالاد استفاده کنید؛ به این ترتیب می‌توانید از دریافت ویتامین‌های لازم برای بدن خود نیز مطمئن شوید. از مصرف الکل و دخانیات دوری کنید زیرا آن‌ها سبب میشوند مواد مضر بی‌شماری به بدن شما وارد شده و احتیاج به پاکسازی داشته باشند. - ورزش کنید:
بله درست است، ورزش نیز میتواند به زیباتر شدن پوست شما کمک کند. گفتیم که بدن برای تخلیه سموم و چربی اضافی از بدن آن‌ها را به سمت پوست هدایت می‌کند و سبب بروز جوش میشود. با ورزش کردن می‌توانید این مواد زائد را از طریق تعریق از بدنتان خارج کرده و به پاکسازی سموم کمک کنید؛ به این ترتیب احتیاجی به اقدام بدن نیست. از طرف دیگر ورزش به شما کمک می‌کند استرس را نیز که یکی از عوامل جوش زدن است از خودتان دور کنید. - برنامه خواب منظم داشته باشید:
حتماً در ساعت مشخصی خوابیده و در ساعت مشخصی بیدار شوید. این نکته نه تنها در داشتن پوست خوب و جلوگیری از ریزش مو به شما کمک می‌کند بلکه به منظم شدن شما در همه کارهایتان نیز کمک می‌کند. - دستکاری نکنید:
چیزی که بسیار مهم است این است که هرگز جوش‌ها را دستکاری نکنید زیرا با این کار سبب می‌شوید که آن‌ها زخم شده و سلول‌های سالم اطراف آن تخریب شوند و جای زخم آن‌ها باقی بماند؛ همچنین بخشی از عفونت به جای خارج شدن از پوست به لایه‌های زیرین پوست می‌رود و موجب ایجاد جوش‌های بیشتر و انتشار عفونت به سایر بخش‌های پوست میشود. پس هرگز سعی نکنید آن‌ها را بترکانید. - در معرض آفتاب نمانید:
آفتاب سبب ملتهب و حساس شدن پوست شده و ترشح چربی را افزایش می‌دهد؛ از آن گذشته به تخریب سلول‌های پوست نیز کمک میکنید، پس بسیار مهم است که در معرض آفتاب قرار نگیرید. آفتاب دشمن پوست و موی شما است مخصوصاً آفتاب 10 صبح تا 3 بعدازظهر و اینکه حتماً از ضد آفتاب و کلاه استفاده کنید. - مراقبت صحیح از پوست:
درست است که عارضه‌های پوستی را بیشتر مشکلات درونی باعث میشوند اما مراقبت نادرست از پوست نیز نقشی بزرگ دارد پس فراموش نکنید که باید حتماً به درستی از پوست خود مراقبت کنید. در این دنیای شلوغ و آلوده امروزی بسیار دشوار است که از خودمان مراقبت کنیم به خصوص پوست و مو که در معرض مستقیم این آلودگی‌های محیطی هستند. شستن صحیح و به موقع پوست بسیار مهم است. بسته به میزان چربی پوستتان، یک الی دو بار در روز آن را با شوینده‌های مخصوص صورت بشویید؛ اما اگر شاغل هستید و از بیرون به منزل می‌آیید خیلی سریع پوست خود را از آلودگی‌ها پاک کنید.
با یک صابون ملایم و غیر عطری این کار را انجام دهید و سپس پوست را مرطوب کنید؛ این کار به ایجاد تعادل چربی در پوست کمک می‌کند. می‌توانید از انواع روغن‌های گیاهی استفاده کنید، روغن نارگیل بهترین آن‌ها است؛ همچنین می‌توانید چند عدد کپسول ویتامین ای را باز کنید و داخل مرطوب‌کننده خود بریزید، ویتامین ای تأثیر خوبی بر پوست دارد.
ماساژ نیز تأثیر شگفت‌انگیزی در رفع جوش‌ها دارد، می‌توانید از پماد ویتامین آ برای این کار استفاده کنید. ماساژ سبب افزایش گردش خون در پوست و تخلیه جوش‌ها میشود و میتواند سبب شادابی پوست شود.
البته ماساژ را برای جوش‌های غیر التهابی پیشنهاد می‌کنیم زیرا ممکن است سبب بدتر شدن اوضاع برای جوش‌های التهابی شود. کمپرس سرد نیز میتواند به بهبود التهاب و علائم جوش‌های التهابی کمک کند.
همچنین می‌توانید محل این جوش‌ها را با صابون‌های بسیار ملایم و غیر عطری شستشو داده و خشک کنید که به کمتر شدن باکتری‌ها کمک می‌کند.
اگر به طب سنتی علاقه داشته باشید، می‌دانید که جوش‌ها به دلیل چرب بودن و گرمی بیش از حد کبد ایجاد میشوند و باید با اصلاح مزاج توسط تغییر رژیم غذایی، از گرمای آن کاست.
می‌توانید از کمی آب لیمو و یا آب یک عدد خیار برای کاهش گرمی پوست و جوش‌ها استفاده کنید.
همچنین برای کم کردن التهاب و درد جوش‌های التهابی از کمی آب خیار استفاده کنید: اگر کمی آن را در یخچال قرار دهید یا آن را در قالب یخ در فریزر قرار دهید می‌توانید از آن به عنوان کمپرس سرد نیز استفاده کنید که بسیار در کاهش التهاب و درد مؤثر است.
در هنگام شستشو و حمام هرگز از آب داغ استفاده نکنید و به جای آن از آب ولرم استفاده کنید زیرا آب داغ سبب از بین رفتن چربی پوست و باز شدن منافذ میشود و زمینه را برای بروز جوش فراهم می‌کند.
