چرا استفاده از ژل شستشوی بانوان ضروری است؟
هر خانمی کمی بعد از سن بلوغ و تغییرات هورمونی، و در نتیجه آن رویش موهای اطراف واژن و ترشحات طبیعی بدن، ممکن است این سوال برایش پیش بیاید که چگونه واژن خود را تمیز نگه دارم و چه کارهایی باید انجام دهم تا دچار عفونت‌ها و مشکلات معمولی که خانم‌ها به طور روزمره با آنها درگیر هستند نشوم؟
برخی ممکن است از حساسیت‌های پوستی در ناحیه واژن یا عفونت‌های معمول مانند خارش و سوزش رنج ببرند. قرار گرفتن در محیط هایی ممکن است شرایط مبتلا شدن به قارچ و میکروب (مانند رفتن به توالت‌های عمومی یا استفاده طولانی مدت از استخرها) را تشدید کنند. در بسیاری از موارد جای نگرانی نیست و با مراقبت‌های معمول و خانگی می‌شود کاری کرد که کمتر به این مشکلات دچار شوید. خبر خوب این است که واژن به طور معمول با ترشح لوبریکانت‌ها و وجود باکتری‌های مفید از محیط خود مراقبت می‌کند اما در عین حال در برخی موارد نیاز به توجه ویژه هم دارد. گاهی در دوران یائسگی خانم‌ها بیشتر دچار خشکی واژن و مشکلات ناشی از آن می‌شوند و نیاز به مراقبت بیشتر از این ناحیه دارند.
فهرست مطالب
ژل‌های شستشو مخصوص بانوان
روش‌ها و محصولات مختلفی برای تمیز و سالم نگه داشتن واژن وجود دارند. یکی از بهترین راه‌ها استفاده از ژل‌های مخصوص بانوان است. اما قبل از بررسی انواع ژل بانوان باید به برخی مسائل مربوط به بهداشت واژن بپردازیم و با آنها بیشتر آشنا شویم.
شناخت واژن
برای مراقبت از واژنتان ابتدا باید بخش‌های مختلف و سازوکار آن را کمی بشناسید. واژن دارای در بخش بیرونی و داخلی است. هنگامی که از مراقبت روزانه واژن صحبت می‌کنیم بیشتر منظورمان مراقبت از بخش بیرونی -که به آن فرج هم گفته می‌شود- است. مراقبت از بخش‌های داخلی معمولا با دستور پزشک انجام می‌شود.
قسمت بیرونی واژن شامل دو لبه می‌شود.یکی ماژورا لابیا و دیگری مینورا لابیا. ماژورا لابیا شامل لبه های بیرونی بزرگتر و مینورا لابیا شامل لبه‌های داخلی و کوچک‌تر هستند. بخش بیرونی واژن همچنین شامل کلیتوریس ، دهانه واژن و مجرای ادرار و استخوان بخش بالایی فرج است.
واژن دارای ترشحات طبیعی است که پس از سن بلوغ آغاز می‌شود. این ترشحات در صورت بی‌رنگ بودن و در برخی مواقع سفید رنگ بودن بی‌ضرر محسوب می‌شوند. در نزدیکی زمان پریود ممکن است کمی به رنگ قهوه‌ای متمایل شوند که نشان‌دهنده وجود خون در ترشحات است و این نیز طبیعی است اما اگر در زمانی غیر از پریود ترشحات قهوه‌ای رنگ یا ترشحاتی به رنگی دیگر مشاهده کردید بهتر است به پزشک زنان مراجعه فرمایید.
بوی واژن
برخی خانم‌ها نسبت به بوی واژن خود حساسند و فکر می‌کنند شاید این بو به مشام دیگران نیز برسد و از این بابت احساس اعتماد به نفس پایینی دارند. باید به شما بگوییم که بوی معمول واژن بوی طبیعی این ناحیه است و احتمال اینکه به مشام اطرافیان برسد بسیار بعید است. تنها کسی که این بو را احساس می‌کند شریک جنسی شماست که آن هم مشکل و غیرطبیعی نیست بلکه همه خانم‌ها این بوی طبیعی را دارند. تنها اگر تغییر بوی واژن یا بوی بسیار تند شبیه به بوی ماهی حس کردید باید به پزشک مراجعه کنید.
PH محیط واژن
یکی از مهم‌ترین مسائل درمورد ترشحات واژن PH آن است که شامل میزان اسیدی یا قلیایی بودن محیط واژن می‌شود. این میزان کم در سنین و شرایط مختلف یا درمورد خانم‌های مختلف متفاوت است؛ ولی کی مقدار طبیعی دارد که همیشه باید درآن محدوده قرار بگیرد؟ PH نرمال واژن بین ۳.۸ تا ۴.۵ است. این عدد هرچه کمتر شود نشان‌دهنده اسیدی بودن محیط واژن و هرچه بیشتر شود نشان‌دهنده قلیایی بودن این محیط است. هردوی این موارد می‌توانند بالانس PH را بهم بریزند و مشکل ایجاد کنند.
محیط واژن محیطی اسیدی است و این به خاطر وجود باکتری ای به نام لاکتوباسیلی است که در مواد پروبیوتیک موجود است و باعث تولید اسید لاکتیک می‌شود و از واژن در مقابل دیگر باکتری‌های مضر محافظت می‌کند.
برخی نکات درمورد مراقبت‌های روزانه از واژن
واژن خود را هر روز با صابون ملایم و آب گرم بشویید. حتی اگر هر روز حمام نمی‌کنید بهتر است هر روز واژن خود را بشویید. هنگام شستشوی روزانه فقط سطح بیرونی واژن را بشویید و به هیچ‌وجه با محیط داخلی واژن کاری نداشته باشید.واژن به طور طبیعی یکPH معین دارد و شستن روزانه سطح داخلی‌اش ممکن است باعث شود این تعادل بهم بخورد و خود مشکلاتی به وجود آورد. همچنین هنگام شستشو باید توجه داشته باشید که این کار را با ملایمت انجام دهید. متخصصان معتقدند شستشوی واژن باید به همان شکلی باشد که کودکان را می‌شویید و نیاز به استفاده از لیف‌های زبر یا شستشو با شدت فراوان نیست.
بعد از استفاده از دستشویی هنگام استفاده از دستمال توالت همیشه پاک کردن را از سمت جلو شروع کنید و بعد به پشت برسید تا باکتری‌های موجود در مدفوع به سطح واژن شما وارد نشوند. برای اصلاح موهای این ناحیه بسیار با دقت این‌کار را انجام دهید و سعی کنید به پوستتان آسیبی نزنید. همچنین بهتر است به طور مداوم اصلاح نکنید و تنها زمانی که موها بلند می‌شود با ماشین اصلاح یا قیچی موهای این ناحیه را کوتاه کنید.
همچنین اگر از تیغ‌های یک‌بار مصرف استفاده می‌کنید از تمیزی آنها مطمئن شوید. اگر از کرم‌های موبر استفاده می‌کنید حتما از اینکه به آنها حساسیت پوستی ندارید اطمینان حاصل کنید و در صورت استفاده از ماشین اصلاح حتما این ماشین باید شخصی باشد و برای هربار استفاده ضدعفونی شود.
درصورتی که از نظر جنسی فعال هستید نکات بهداشتی هنگام رابطه جنسی را رعایت کنید و از تماس اجسام مشکوک به آلودگی به بدنتان خودداری کنید. ادرار کردن بعد از تماس جنسی و استفاده از کاندوم هنگام رابطه در حفظ بهداشت واژن بسیار موثر است.
لباس مناسب برای بهداشت واژن
از پوشیدن لباس زیر تنگ، طوری که به بدن شما بچسبد خودداری کنید. بهتر است لباس زیری انتخاب کنید که هوا در آن جریان داشته باشد. پوشیدن شلوارهای تنگ هم مانع از عبور جریان هوا و عرق کردن محیط واژن می‌شود و شرایط را برای عفونت فراهم می‌کند. از پوشیدن شورت‌های بندی هنگام ورزش خودداری کنید. وقتی شما در حرکت هستید و همچنین درحال کالری سوزاندن و عرق کردن هستید تماس لباس زیر شما با مقعد باعث می‌شود باکتری‌های مقعدی از طریق شورت‌های لامبادا به سمت واژن شما حرکت کنند.
از لباس های زیر نخی بیشتر استفاده کنید. لباس زیرهای نخی و کتانی رطوبت بیشتری از الیاف مصنوعی به خود جذب می‌کند و این باعث می‌شود محیط واژن همیشه خشک و پاکیزه باقی بماند. از پوشیدن مایوی خیس برای مدت طولانی خودداری کنید. وقتی از استخر برمی‌گردید هرچه سریعتر مایوی خود را با یک لباس زیر تمیز و خشک عوض کنید.
اگر دچار حساسیت پوستی ناحیه واژن یا احساس خفیف سوزش و خارش هستید دوبار در روز لباس زیر خود را عوض کنید تا کم کم این مشکل برطرف شود.
نکاتی دیگر در مراقبت از واژن
هنگام پریود سعی کنید حداقل چهار الی پنج بار در روز نوار بهداشتی یا تامپون خود را عوض کنید. و در هربار تعویض واژن خود را با دستمال تمیز کنید یا بشویید. از درمان‌های خانگی که توصیه می‌کنند مواد خوراکی یا مواد طبیعی وارد واژن خود بکنید اکیدا پرهیز کنید. هر ماده‌ای که وارد واژن شما می‌شود می‌تواند محیط شیمیایی واژن را تحت تاثیر قرار دهد و دچار آسیب کند. قرار دادن سیر یا وارد کردن نمک دریایی، وارد کردن سرکه یا هرچیز دیگری به واژن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند و تنها با دستور پزشک می‌توانید موادی دارویی داخل واژن خود کنید.
اگر واژن شما دچار مشکلات باکتریایی مداوم می‌شود خوردن ماست در طولانی مدت به شما کمک می‌کند بدن خود را در مقابل باکتری مقاوم کنید. اما از وارد کردن مستقیم ماست به واژن خود اکیدا خودداری کنید. دوش‌های واژینال، استفاده از اسپری‌ها و صابون‌های عطری برای پاکیزگی واژن توصیه نمی‌شوند و تنها استفاده از ژل اگر مناسب واژن شما باشد توصیه می‌گردد.
استفاده از بخور نیز که در زمره درمان‌های خانگی توصیه می‌شود به لحاظ علمی مبنایی ندارد و حتی اگر بخار زیاد داغ باشد ممکن است به بافت ظریف واژن آسیب برساند بنابراین به شما توصیه می‌کنیم از این روش نیز برای ضدعفونی واژن استفاده نکنید.
اگر برای مدت طولانی در مسافرت به سر می‌برید، یا شرایط عوض کردن لباس زیر خود را ندارید می‌توانید از پدهای روزانه استفاده کنید و هرچندبار که لازم است در روز این پدها را تعویض کنید تا از رطوبت اضافی جلوگیری شود.
قرص‌های ضدبارداری
یکی از مشکلاتی که قرص‌های ضدبارداری ایجاد می‌کنند برهم زدن تعادل ترشحات واژن است. به همین دلیل اگر احساس می‌کنید دچار مشکلات قارچی یا عفونت هستید یا حساسیت و خارش دارید بهتر است از دیگر روش‌های ضدبارداری استفاده کنید تا مشکل شما برطرف شود.
مشکل قند و دیابت
اگر زیاد دچار مشکلات عفونی باکتریایی در ناحیه واژن می‌شوید ممکن است مشکل دیابت کنترل نشده داشته باشید. حتما بررسی کنید چرا که مشکل دیابت علاوه بر مشکلات دیگری که برای بدن شما ایجاد می‌کند می‌تواند بستری مناسب برای انواع عفونت‌های واژن شود.
استفاده از آنتی بیوتیک‌ها
اگر به دلیل بیماری‌های دیگری دائم از آنتی بیوتیک استفاده می‌کنید ممکن است دچار مشکلات عفونت‌های مخصوص بانوان نیز بشوید چرا که آنتی بیوتیک‌ها علاوه بر باکتری‌های مضر ممکن است برخی باکتری‌های مفید بدن را نیز از بین ببرد به همین دلیل اگر مصرف مداوم آنتی بیوتیک دارید در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید و محصولاتی برای جلوگیری از مشکلات زنانه نیز در کنار آنتی بیوتیک‌ها مصرف کنید.
ضعف سیستم ایمنی بدن
یکی از مواردی که می‌تواند منجر به بیماری‌های عفونی واژن شود، ضعف سیستم ایمنی بدن است. اگر جزو بیماران خاص هستید یا از مشکلات ایمنی بدن رنج می‌برید باید توجه ویژه به بهداشت واژن خود داشته باشید.
در چه صورتی حتما باید به پزشک مراجعه کنم؟
- درصورتی که هنگام ادرار کردن یا رابطه جنسی احساس درد دارید به پزشک مراجعه کنید
- اگر در ناحیه تناسلی خود برجستگی‌های مشکوک شبیه به زگیل تناسلی یا تاول یا زخم مشاهده کردید نیاز به پزشک دارید
- مشاهده ترشحات زرد یا سبز یا خاکستری رنگ نیز مشکوک است
- اگر ترشحات واژن شما دارای تکه‌های جامد است باید آن را جدی بگیرید
- در صورت مشاهده خونریزی غیرمعمول حتما آن را با پزشک خود درمیان بگذارید
- اگر خارش سطح واژن شما بیش از حد معمول است باید برای درمان مراجعه کنید.
مصرف دارو
برای مشکلات مربوط به عفونت‌های زنان هرگز بدون مشورت پزشک دارو مصرف نکنید. داروها، چه انواعی از آن که به صورت خوراکی هستند یا آن‌هایی که باید به صورت شیاف مصرف کنید یا پمادهایی که به صورت موضعی استفاده می‌شوند دوز مشخصی دارند و استفاده از آنها بدون دانستن دوز مخصوص شما کار اشتباهی است و هم می‌تواند به کبد شما آسیب برساند و هم مشکل شما را به طور کامل حل نخواهد کرد.
تنها محصولات جانبی و بهداشتی و مراقبت‌های مربوطه را می‌توانید بدون مشورت پزشک انجام دهید.
انواع ژل مخصوص بانوان
برخی برندها برای مصارف مختلف بانوان ژل‌های متفاوتی تولید می‌کنند. این تقسیم بندی معمولا براساس میزان اسیدی یا قلیایی بودن محیط واژن با هم تفاوت دارند. یک نوع از آن ژل مخصوص دوشیزگان است که بر اساس ph بدن دختران جوان، و با شدت پاک کنندگی ملایم‌تر برای خانم‌هایی که رابطه جنسی ندارند و نیازی به مراقبت‌های شدیدتری ندارند، تولید شده است.
نوع دیگر آن مخصوص بانوانی است که در سنین بالاتر هستند و رابطه جنسی نیز دارند. استفاده از ژل بانوان می‌تواند پس از رفتن به استخر و یا بعد از داشتن رابطه جنسی مفید باشد.
از انواع دیگر ژل شستشوی مخصوص بانوان می‌توان به انواع خاص‌تر آن مخصوص خانم‌های باردار، یا ژل شستشو مخصوص خانم‌هایی که يائسه شده‌اند یا در آستانه یائسگی هستند، اشاره کرد. درمورد خانم‌هایی که یائسه شده اند نوع تولید شده با توجه به میزان خشکی و مشکلاتی که به خاطر تغییرات هورمونی یا تغیر ph تجربه می‌کنند متفاوت است.
طریقه صحیح استفاده از ژل مخصوص بانوان
برای استفاده از ژل بانوان به هیچ عنوان نیازی نیست داخل واژن را آغشته نمایید. قسمت‌های بیرونی واژن را هم لبه‌های داخلی و هم لبه های خارجی را تا کناره‌های کشاله ران آغشته کنید و در مرحله آخر می‌توانید قسمت مقعد را نیز به ژل آغشته کنید. اجازه دهید چند دقیقه باقی بماند و سپس بشویید. برای آغشته کردن نیازی نیست از شدت خاصی استفاده کنید همین که تمام قسمت‌ها آغشته شود کافی است.
استفاده از ژل مخصوص بانوان هفته ای یک بار خوب است، اما هرگز از آن بیش از هفته‌ای دو بار استفاده نکنید. چرا که همین‌کار باعث حساس شدن بیش از حد واژن و محل رشد قارچ و باکتری می‌شود. اگر زمینه کاندیدیاز دارید هنگام مراجعه به داروخانه از انواع قلیایی‌تر آن درخواست کنید. سعی کنید از ژل‌های شستشویی استفاده کنید که در آنها از سورفکتانت‌هایی مانند آمونیوم لوریل سولفات و سدیم لورت سولفات کمتر استفاده شده است. هرچه مواد شیمیایی مورد استفاده در ژل‌های بانوان متعادل‌تر باشد فایده آن بیشتر است و آسیب کمتری به بدن شما می‌رساند.
شستشو با صابون یا دیگر مواد شوینده
استفاده از صابون هم برای شستشوی واژن مناسب است. اما باید توجه داشته باشید که صابون نباید مدت زیادی روی بدن شما بماند و ترجیحا از صابون‌هایی بسیار ملایم استفاده کنید. هنگام حمام کردن سعی داشته باشید آخرین جایی از بدنتان که می‌شویید سطح واژن باشد و استفاده از صابون‌های مایع یا شامپو بدن و حتی شامپوی سر بهتر از صابون‌های جامد است.
از شوینده‌هایی که سولفات بالایی دارند برای شستشوی واژنتان استفاده نکنید.
از مواد پاکسازی پوست برای واژن و اطرافش استفاده نکنید. پوست واژن شما به طور طبیعی از باقی بدنتان تیره‌تر است و تلاش برای سفید کردن این ناحیه برخلاف طبیعت بدن شماست. خشک کردن کامل سطح واژن بهترین کاری است که قبل از لباس پوشیدن می‌توانید انجام دهید. استفاده از سشوار به طوری که خیلی داغ نباشد هم می‌تواند در این کار به شما کمک کند.
در عین حال بهتر است هنگام خواب شلوار و یا حتی اگر می‌توانید لباس زیر خود را دربیاورید.
امیدواریم این مطلب بسیار جامع درمورد مراقبت‌های مخصوص بانوان به قدر کافی برای شما مفید واقع شده باشد.
